Μπορεί να ακούγεται αστείο που καταπιάνομαι με αυτό το ζήτημα, αλλά για μένα είναι μείζον θέμα, γιατί παρατηρώ καθημερινά διαλόγους που γίνονται με λάθος νοοτροπία και για αυτό και δε φέρνουν κανένα αποτέλεσμα.
Τι γίνεται δηλαδή; Αντί να είμαστε ανοιχτοί στην κουβέντα και την κριτική, θεωρούμε την κριτική των θέσεών μας ως επίθεση στο πρόσωπό μας και αμέσως γινόμαστε αμυντικοί και κάνουμε επίθεση σε αυτόν που μας κριτικάρει. Ε, αυτός ο διάλογος δεν μπορεί να έχει παραγωγικό αποτέλεσμα.
Αρκεί κανείς να δει τα δελτία των ειδήσεων για το πώς μιλάνε οι καλεσμένοι στα παράθυρα. Δεν ενδιαφέρονται να φτάσουν σε χρήσιμα συμπεράσματα μέσα από τη συζήτηση. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να κερδίζουν επιπόλαιες εντυπώσεις, να εκμηδενίσουν τον άλλο συνομιλητή, να κάνουν ό,τι μπορούν για να φανούν περισσότερο και να φύγουν από την κουβέντα ακριβώς όπως ήταν όταν ήρθαν σε αυτήν.
Αλλά άμα είναι να τελειώσει ο διάλογος και οι συμμετέχοντες να βγουν οι ίδιοι μέσα από αυτόν, τότε τι νόημα έχει ο διάλογος; Γιατί δεν κάνουμε κατευθείαν μονολόγους - διαγγέλματα να τελειώνουμε; Γιατί το πρόσχημα του διαλόγου;
Πρόκειται για ένα λεπτό σημείο και θέλω την προσοχή σας εδώ: ο διάλογος γίνεται για να διαμορφώσουμε τις απόψεις μας και να τις βελτιώσουμε, δε γίνεται για να παίξουμε mortal combat με έναν αντίπαλο. Δεν πας στο διάλογο κατέχοντας την Απόλυτη Αλήθεια, αλλά πας για να βοηθηθείς να βρεις κάτι αληθινό. Δεν πας για να κηρύξεις ex cathedra, αλλά για να ακούσεις άλλες απόψεις, να δεις τα πράγματα από άλλες οπτικές, να δεις τις αδυναμίες των απόψεών σου και να κάνεις τις απαραίτητες τροποποιήσεις.
Και για να μπορείς να το κάνεις αυτό πρέπει να μη φοβάσαι την κριτική, να έχεις συνειδητοποιήσει πως η κριτική στη σύγχρονη κοινωνία είναι το μέσο για να προχωρήσουμε μπροστά και να χτίσουμε. Μια κοινωνία που σέβεται και τιμά την κριτική δίνει και εύφορο έδαφος για να αναπτυχθεί ο διάλογος με σωστό τρόπο. Μια κοινωνία που φοβάται την αβεβαιότητα, που έχει συνηθίσει σε Απόλυτες Αλήθειες, μια ανώριμη κοινωνία δεν μπορεί να δώσει έδαφος για τίποτα άλλο παρά για έναν στραβό διάλογο που δεν οδηγεί πουθενά.
Τα γράφω αυτά για να προβληματιστούμε. Τι γνώμη έχουμε για τις απόψεις μας; Είναι η γνώμη αυτή δικαιολογημένη; Πώς αντιμετωπίζουμε την κριτική στις απόψεις μας; Και δεν εννοώ στην θεωρία, αλλά στην πράξη. Καταλαβαίνουμε ότι ένας σωστός διάλογος είναι ωφέλιμος, πως ένας στραβός διάλογος δεν οδηγεί πουθενά;
Με λίγα λόγια, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είμαστε ώριμοι όπως θέλουμε να πιστεύουμε και πως αν το αντιληφθούμε αυτό μπορούμε να κάνουμε συγκεκριμένα βήματα για να το αλλάξουμε; Θέλουμε πραγματικά να ωριμάσουμε; Εγώ θέλω.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου