Κυριακή 9 Ιανουαρίου 2011

O Βασιλιάς, το Μουσείο και πώς λειτουργεί η Διοίκηση


Άκουσα στις ειδήσεις ότι σκέφτονται να κάνουν το Τατόι μουσείο, αφού πρώτα αναστηλώσουν τα διαλυμένα κτήρια. Αυτό σημαίνει να δοθούν ένα σωρό λεφτά για να γίνει ένα μουσείο που θα είναι άχρηστο. Αντί να αξιοποιηθεί η κρατική περιουσία για να δημιουργηθεί πλούτος, εμείς θα αυξάνουμε τις δαπάνες. Αν αυτό δεν είναι ανορθολογικό, δεν ξέρω τι είναι!

Το ενδιαφέρον ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί έγινε αυτή η κουφή ανακοίνωση, στην οποία πολύ σωστά ήδη ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης αντέδρασε και αντιπρότεινε να γίνει αμπελώνας που θα αξιοποιηθεί εμπορικά. Κατά τη γνώμη μου, αυτό το παράδειγμα μας δείχνει ανάγλυφα πώς λειτουργεί η Διοίκηση. Και θα εξηγήσω αμέσως τι εννοώ.

Όταν είσαι σε μια υπηρεσία που είναι αρμόδια για έναν χώρο όπως το Τατόι, και πρέπει κάτι να κάνεις για αυτό, και έχεις ήδη αφήσει τα χρόνια να περνούν χωρίς να κάνεις τίποτα, οπότε ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι, τότε η εύκολη λύση είναι να διατηρήσεις τον χώρο όπως έχει, ή, εν πάση περιπτώση, όπως πρέπει να έχει . Αυτό ακριβώς κάνει η πρόταση "του υπουργείου", δηλαδή μιας υπηρεσίας του υπουργείου, που μιλά για συντήρηση, αναστήλωση και μουσειοποίηση.

Το να αποφασίσεις να αλλάξεις τη χρήση του χώρου, δηλαδή να τον αξιοποιήσεις, θέλει κάποιον που θα αναλάβει την ευθύνη της επιλογής. Και η διοίκηση δεν έχει συνηθίσει να διαχειρίζεται ευθύνες, δεν θέλει να αναλάβει τις ευθύνες που ένας λογικός άνθρωπος θα έλεγε πως της αναλογούν. Περιμένει σοβαρές αλλαγές να γίνουν από τον Υπουργό.

Οι απλοί υπάλληλοι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Ακόμα και να έχουν ιδέες δεν υπάρχει καθιερωμένη διαδικασία ώστε να τις εκφράσουν. Ο Υπουργός, δεν ξέρει καν ότι υπάρχει θέμα, δεν έχει προσωπική γνώση της κατάστασης και δε θα αποκτήσει ποτέ αν κάποιος δεν του επιστήσει την προσοχή. Και κανένας δε θα του επιστήσει την προσοχή, γιατί αυτοί που μπορούν να το κάνουν, δε θα ανακινήσουν το θέμα γιατί δεν έχουν συνηθίσει να μιλούν με τον Υπουργό για να του δώσουν ιδέες για θετική αλλαγή στον τόπο και γιατί φοβούνται πως θα τους ζητήσει ευθύνες ή γιατί δεν έχουν ήδη κάνει κάτι, μιας και αυτοί έχουν την ευθύνη της υπηρεσίας που είναι αρμόδια για το θέμα, ή αν πάει κάτι στραβά αργότερα.

Αυτή η κατάσταση είναι το μεγάλο πρόβλημα της διοίκησης, όπως το βλέπω με την πολύ μικρή εμπειρία μου από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το κράτος. Και δεν πρόκειται να λυθεί αν τα πράγματα συνεχίσουν έτσι, γιατί οι απλοί υπάλληλοι δεν πρόκειται να διακινδυνεύσουν τη δουλειά τους κάνοντας αναφορές και ανακινώντας θέματα, οι προϊστάμενοι δεν πρόκειται να ρισκάρουν και να παρακάμψουν την υπόλοιπη ιεραρχία και να πάνε κατευθείαν στον Υπουργό και ο Υπουργός δε θα το μάθει ποτέ γιατί κανένας δε θα του το πει. Τα μόνα για τα οποία θα ενημερωθεί ο Υπουργός είναι αυτά για τα οποία αυτός και οι συνεργάτες του είναι ήδη υποψιασμένοι και τα ψάχνουν, ή πράγματα που θα έρχονται τυχαία στην προσοχή του, από τα μέσα ενημέρωσης ή από το ψάξιμο που κάθε Υπουργός κάνει στο Υπουργείο του.

Κατά τη γνώμη μου πρέπει να προβλεφθούν διαδικασίες ώστε οι υπάλληλοι να μπορούν να ρίχνουν ιδέες στους προϊσταμένους τους για αλλαγές προς όφελος της χώρας και οι προϊστάμενοι να μπορούν να ρίξουν ιδέες στον Υπουργό χωρίς να φοβάται κανείς ότι αυτά που λέει θα παρεξηγηθούν, ή ότι τα χρησιμοποιηθούν για να υπονομευτεί ή θα φέρουν δυσαρέσκεια στο πρόσωπό του, όπως γίνεται πολλές φορές μέσα στη Διοίκηση.

Δεν υπάρχουν σχόλια: