Αλλαγές στην Παιδεία

Σε αυτό το post θα ασχοληθούμε με το πιο σημαντικό ίσως πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία, με το ζήτημα της Παιδείας.

Γιατί είναι σημαντικό;

Έχει σημασία τι ακριβώς διδάσκονται τα παιδιά στα σχολεία; Επηρεάζει την ελληνική κοινωνία ο τρόπος διδασκαλίας και η διδακτέα ύλη στα σχολεία; Δεν είναι αυτά τα πράγματα κάτι standard;

Ας δούμε πρώτα τι εννοούμε όταν λέμε ότι η παιδεία μας επηρεάζει αρνητικά την ελληνική κοινωνία, την οικονομία, την πολιτική, τα… πάντα!

Μέσα από το σχολείο τα παιδιά αποκτούν μια νοοτροπία. Αυτή τη στιγμή η νοοτροπία είναι αυτή των παραδεδομένων αληθειών, της αποστήθισης, της νοσταλγίας για το παρελθόν και του δογματισμού.

Τι εννοώ με αυτό;

Ρίξτε μια ματιά στη διδασκαλία. Ο δάσκαλος - καθηγητής είναι φορέας της γνώσης, η οποία βρίσκεται στα βιβλία, και τη μεταβιβάζει στα παιδιά, που πρέπει να τη μάθουν.

Έτσι, τα παιδιά καλούνται να μάθουν απέξω ένα σωρό πράγματα, από την ιστορία και τα θρησκευτικά, μέχρι τη φυσική και τα μαθηματικά.

Και η νοοτροπία που περνάει στα παιδιά είναι πως η αλήθεια είναι μία, είναι γνωστή, και το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να τη μάθουμε.

Αυτό το σύστημα είναι βαθιά αντιπαραγωγικό. Και αυτό συμβαίνει γιατί η εποχή μας δεν ταιριάζει με τη νοοτροπία αυτή. Στην εποχή μας δεν υπάρχει πια η μία αλήθεια, δεν έχει νόημα η απομνημόνευση πληροφοριών, και η ζωή δε βασίζεται στην στασιμότητα, αλλά στη διαρκή αλλαγή.

Το παιδί συνηθίζει σε έναν τρόπο σκέψης που έχει ξεπεραστεί εδώ και πολύ καιρό. Αποκτά εφόδια που δε θα του χρειαστούν πουθενά. Τι να την κάνεις την απομνημόνευση, τη στιγμή που με δυο κλικ έχεις όλες τις πληροφορίες διαθέσιμες στην οθόνη σου; Γιατί να εξεταστεί σε πληροφορίες που δεν έχουν καμία χρησιμότητα στην πραγματική ζωή;

Και πάνω από όλα, γιατί να εθιστεί στη λογική ότι η Αλήθεια είναι μία, και το μόνο που έχει κανείς να κάνει, άμα δε βαριέται, είναι να την μάθει απέξω από αυτά που λένε και γράφουν οι μεγαλύτεροι;

Ποια νοοτροπία χρειάζεται ο νέος άνθρωπος στη σύγχρονη εποχή; Δε χρειάζεται μια νοοτροπία δημιουργικότητας, μια νοοτροπία ερωτήσεων, μια νοοτροπία διαλόγου και συζήτησης, μια νοοτροπία αξιολόγησης πηγών και επεξεργασίας πληροφοριών;

Στην εποχή μας οι αλλαγές σε όλα τα επίπεδα γίνονται με ραγδαίο ρυθμό. Και αλλαγές σημαίνει αμφισβήτηση της παραδεδομένης αλήθειας. Άμα δεν ασκούσαν κάποιοι δημιουργική κριτική, δε θα γίνονταν και αλλαγές. Αλλά για να ασκήσεις δημιουργική κριτική, πρέπει να αντιμετωπίζεις όλα τα ζητήματα ως θέματα ανοιχτά, να ξεκολλήσει η σκέψη σου από την κατοχή της μίας αλήθειας, να μάθεις να ανοίγεις θέματα και να εξερευνάς εναλλακτικές λύσεις.

Τέτοια νοοτροπία πρέπει να δίνει η εκπαίδευση στους νέους, γιατί με τέτοια νοοτροπία θα μπορούν να ζήσουν παραγωγικά στην εποχή μας και να μην είναι θεατές των εξελίξεων που συμβαίνουν αλλού.

Το πρόβλημα του Ελληνισμού αυτή τη στιγμή είναι να πάψει να είναι θεατής ενός πολιτισμού που δεν παράγει και να αρχίζει ο ίδιος να συνδιαμορφώνει τον σύγχρονο πολιτισμό. Αλλά για να γίνει αυτό χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας και αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο.

Είναι δύσκολο, γιατί την νοοτροπία που έχουμε τώρα την έχουμε αποκτήσει σε βάθος αιώνων. Και το ιστορικό βάθος του προβλήματος είναι άγνωστο σε αυτούς που καλούνται να χαράξουν πολιτική στον χώρο της Παιδείας. Άμα δεν έχεις κατανοήσει το πρόβλημα και τις διαστάσεις του, ό,τι και να κάνεις δε θα μπορέσεις να το επιλύσεις.

Μην έχετε αυταπάτες. Δεν μπορεί ένα τέλμα χιλίων και βάλε ετών να λυθεί από έναν τυχαίο υπουργό σε μια συνηθισμένη τετραετία. Χρειάζεται εθνικός συναγερμός και άνθρωποι που να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει.

Με απλά λόγια, τι μπορεί να γίνει; Πώς θα αλλάξει η νοοτροπία;

Θα δώσω μερικά πρακτικά παραδείγματα για να μπείτε στο πνεύμα της διαφορετικής νοοτροπίας που χρειαζόμαστε. Και για να δείτε πως λύση στο πρόβλημα μπορεί να υπάρξει.

Ας ξεκινήσουμε με ένα μάθημα που δε σχετίζεται με την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια. Ένα μάθημα στο οποίο δε δίνουν οι μαθητές και οι γονείς πολύ σημασία. Τα Θρησκευτικά.

Αυτή τη στιγμή το σύστημα διδάσκει στα παιδιά ορισμένες "αλήθειες", τις οποίες τα παιδιά καλούνται να απομνημονεύσουν. Μαθαίνουν την ιστορία του Ισραήλ και της Εκκλησίας, στο "στόρυ" του Χριστιανισμού και κάποια λίγα στοιχεία για το "στόρυ" των άλλων θρησκειών. Τα παιδιά μαθαίνουν πράγματα απέξω για τις εξετάσεις και εκεί τελειώνει η ιστορία.

Πώς θα γινόταν το μάθημα με τη νέα νοοτροπία;

Καταρχάς τα παιδιά δε θα μάθαιναν τις παραδεδομένες αλήθειες των θρησκειών. Αυτά μπορούν να τα μάθουν στο σπίτι ή στο κατηχητικό. Το σχολείο δεν είναι χώρος για κατήχηση. Αυτό που πρέπει να γίνει στο μάθημα είναι τα παιδιά να προβληματιστούν. Να δημιουργήσουν. Να δουν πως τα ζητήματα είναι ανοικτά και όχι κλειστά.

Ας τους δώσουμε ένα ζήτημα ηθικής. Ας παραθέσουμε σκέψεις πάνω στο ζήτημα από Ιουδαίους θεολόγους, από Μουσουλμάνους Σούφι, από το Ταό, από Χριστιανούς ασκητές. Ας αφήσουμε τα παιδιά να προβληματιστούν από τις διαφορετικές αντιλήψεις. Ας τους ζητήσουμε τη δικιά τους γνώμη, γνώμη που θα έχουν διαμορφώσει μετά από προβληματισμό πάνω σε αυτά που λένε άνθρωποι διαφορετικοί, ο καθένας από τη δικιά του μοναδική οπτική γωνία.

Σε αυτή την περίπτωση το παιδί έχει μάθει να δημιουργεί. Μπορεί η διατύπωση μιας πρωτότυπης γνώμης να μη σας φαίνεται και τρομερή δημιουργία, αλλά είναι μια απίστευτη ρήξη με το παρελθόν, ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός. Εκεί που είχαμε παπαγαλία της μιας αλήθειας, τώρα έχουμε πολυφωνία. Εκεί που είχαμε αποστήθιση, τώρα έχουμε προβληματισμό. Εκεί που η εξέταση γινόταν πάνω σε συγκεκριμένες αλήθειες, εδώ έχουμε δημιουργία πρωτότυπης σκέψης.

Ας περάσουμε στην Ιστορία. Τώρα τα παιδιά βλέπουν την ιστορία σαν μια αλληλουχία γεγονότων. Τι νόημα έχει αυτό; Αν βλέπεις έτσι την ιστορία, γίνεσαι θεατής όταν άλλοι παράγουν τις συνθήκες για τον κόσμο που εσύ ζεις. Αν όμως τα παιδιά αποκτήσουν μια δημιουργική σχέση με την ιστορία, τότε θα μπορέσουν να φτιάξουν τα ίδια το μέλλον τους και να αλλάξουν το παρόν τους.

Γιατί να μάθεις απέξω ιστορικά γεγονότα τη στιγμή που μπορείς να βρεις ό,τι θες στο Internet; Πού θα σου χρειαστεί ο Βουλγαροκτόνος και ο Πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος;

Άμα η διδασκαλία της ιστορίας γίνεται με αυτόν τον τρόπο, ο νέος μαθαίνει να κοιτάζει πίσω. Και φτάνουμε να έχουμε debate για τις εκλογές του 2009 και να ρωτάνε οι δημοσιογράφοι για τους… Βαλκανικούς Πολέμους! Έχουμε κολλήσει στο παρελθόν και πρέπει επειγόντως να ξεκολλήσουμε!

Δε σου λέω να αρνηθείς την ιστορία σου. Δε σου λέω να ξεχάσεις την ιστορία σου. Σου λέω να τη δεις δημιουργικά, να προβληματιστείς, να ανοίξεις τις κλειστές αλήθειες και να κοιτάξεις μπροστά με δυναμισμό!

Πώς θα γίνει αυτό; Αν αντί να παπαγαλίζεις πως η Θεσσαλονίκη είναι Ελληνική προβληματιστείς πάνω στο πώς φτάσαμε στην Θεσσαλονίκη να μένουν… Πόντιοι και Πελοποννήσιοι! Και βέβαια η Θεσσαλονίκη είναι Ελληνική. Αλλά ξεκόλλα από αυτό και άρχισε να σκέφτεσαι σοβαρά πάνω στις πληθυσμιακές αλλαγές που έγιναν από τότε που την κατέλαβαν οι Τούρκοι μέχρι μετά την απελευθέρωση. Δες τις μετακινήσεις των πληθυσμών. Προβληματίσου πάνω στο τι σημαίνει αυτό.

Θες ένα παράδειγμα;

Ναι, η Θεσσαλονίκη είναι Ελληνική. Αλλά άμα ο στρατός είχε ακολουθήσει τον Κωνσταντίνο στο Μοναστήρι και όχι τον Βενιζέλο που πάλευε με νύχια και με δόντια να φτάσουμε στην Θεσσαλονίκη πριν τους Βούλγαρους που ήταν ήδη καθοδόν, θα ήταν σήμερα Ελληνική η Θεσσαλονίκη;

Και δεν είναι μόνο τα "καυτά" ζητήματα της εξωτερικής μας πολιτικής. Μαθαίνει ο νέος μας ένα σωρό πράγματα, αλλά δεν μας δίνει τη δικιά του γνώμη για την ιστορία. Λες και τα βιβλία του σχολείου να είναι… Αγία Γραφή! Πού είναι ο κοινωνικός προβληματισμός για το Βυζάντιο; Πού είναι η σκέψη πάνω στις νομικές μεταρρυθμίσεις των Ρωμαίων;

Αν μάθεις απλώς τα γεγονότα δεν έγινε και τίποτα. Τα γεγονότα υπάρχουν και σε βιβλία και στο Internet. Αν όμως προβληματιστείς πάνω στα γεγονότα, τότε έχεις όπλα για να αντιμετωπίσεις τα προβλήματα του σήμερα. Έχεις τον προβληματισμό. Έχεις την κριτική σκέψη. Έχεις τη δημιουργικότητα. Αυτά είναι τα εργαλεία που έχει ανάγκη η εποχή μας. Και όχι να ξέρεις πότε έγινε η Ναυμαχία του Ναυαρίνο!

Και το κακό είναι πως αυτή η νοοτροπία της αποστήθισης περνάει και στις θετικές επιστήμες. Μάθε απέξω νόμους φυσικής, μάθε απέξω θεωρήματα στα μαθηματικά, μάθε την απόδειξη όπως την έχει το βιβλίο, λύσε ένα εκατομμύριο ασκήσεις μέχρι να τα μάθεις όλα απέξω και να μπορείς να λύσεις και τις ασκήσεις που θα σου βάλουν στις εξετάσεις…

Το σύστημα είναι βαθιά προβληματικό. Το είπα πριν και το επαναλαμβάνω.

Πού είναι ο ενθουσιασμός για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η φύση; Πού είναι η συνειδητοποίηση ότι απλά φαινόμενα έχουν τεράστιο ενδιαφέρον; Πού είναι ο προβληματισμός πάνω στη φύση και την τεχνολογία, ένας προβληματισμός που θα μας βοηθήσει ως Ελλάδα να έχουμε σημαντική προσφορά στις θετικές επιστήμες;

Τι νόημα έχει ο φορμαλισμός στο Λύκειο; Ναι, ο φορμαλισμός έχει τεράστια σημασία στις επιστήμες, αλλά άφησέ τον για αυτούς που σπουδάζουν τις επιστήμες στα Πανεπιστήμια. Δεν έχει καμία πρακτική αξία ένας μαθητής Λυκείου να λύνει με τον σωστό τρόπο προβλήματα ταλαντώσεων! Πού θα του χρειαστούν αυτά τα πράγματα; Και εκεί που πρέπει να του δώσεις γερές γνώσεις, στα Αγγλικά, στους Υπολογιστές, να μην του δίνεις τίποτα!

Να σταματήσουμε επιτέλους να φορτώνουμε τους νέους ανθρώπους με πράγματα που δε θα τους χρειαστούν πουθενά, και να τους δώσουμε τα εφόδια που έχουν ανάγκη. Όχι στις απόλυτες αλήθειες, στις απαντήσεις, στην αποστήθιση, στα γεγονότα, στα θέματα taboo. Ναι στη δημιουργικότητα, τον διάλογο, την κριτική σκέψη, τις ερωτήσεις, τα ανοιχτά ζητήματα, τον προβληματισμό, την πολυφωνία. Όχι στο μίζερο σχολείο. Ναι στο σχολείο που λαμβάνει υπόψη του το αίσθημα των παιδιών.

Να γίνουμε Αργοναύτες!

Interviewing Mimis Androulakis
από blogchannel

Επιχειρηματική ηθική

Ο Ανδρέας Βγενόπουλος τις προηγούμενες μέρες έκανε κάτι πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα. Κατήγγειλε τον τρόπο με τον οποίο το κράτος δίνει δουλειές σε ιδιώτες και την αντίληψη που έχουν ορισμένοι επιχειρηματίες για την επιχειρηματικότητα αλλά και τη σχέση της εταιρίας τους με την κοινωνία.

Αν δεν έχετε παρακολουθήσει τις εξελίξεις, συνοπτικά θα σας πω πως ο Βγενόπουλος πρότεινε η νέα Ολυμπιακή να καλύψει τους άγονους προορισμούς χωρίς να πάρει καμία επιδότηση από το κράτος μέχρι να λυθεί το ζήτημα με διαγωνισμό, τη στιγμή που η ανταγωνιστική Aegean ζητούσε το "συμβολικό" ποσό του 50% της επιδότησης. Ο Βγενόπουλος είπε πως ακόμα και με το 50% βγαίνει κέρδος για την εταιρία. Αυτό σημαίνει πως δουλεύουν την κοινωνία και εκμεταλλεύονται μια κατάσταση προς όφελός τους.

Επίσης μίλησε για μια συμφωνία μεταξύ του υπουργείου εξωτερικών και της Τουρκίας, μετά την οποία η Aegean πήρε προορισμούς για την Τουρκία που δεν είχε πριν και τους οποίους θα μπορούσε να καλύψει η Olympic Air αν γινόταν διαγωνισμός. Με λίγα λόγια κατηγόρησε την κ. Μπακογιάννη (γιατί οι συνομιλίες έγιναν χωρίς να το ξέρει το υπουργείο μεταφορών και παρουσίασε έγγραφο για αυτό) ότι μπορεί να έχει εμπλακεί στην υπόθεση. Σημειώνει επίσης πως το αφεντικό της Aegean είναι φίλος της κ. Μπακογιάννη.

Από την πλευρά της η Μπακογιάννη μιλάει για εκβιασμούς και απειλεί με μηνύσεις.

Από αυτά που είπε ο κ. Βγενόπουλος προκύπτουν ορισμένα κρίσιμα ζητήματα.

Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος ενός επιχειρηματία σε ένα ευνομούμενο κράτος; Έχει κοινωνική ευθύνη μια επιχείρηση; Πώς πρέπει να λειτουργεί ένα κράτος δικαίου;

Δικιά μου άποψη είναι πως ο επιχειρηματίας πρέπει να ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη της επιχείρησής του, για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών / προϊόντων στους πελάτες του και για την πρωτιά με την αξία του. Ένας επιχειρηματίας που προσπαθεί να αυξήσει τα κέρδη του χωρίς να θέλει να το πετύχει αυτό με το σπαθί του, έχει παρεξηγήσει την έννοια της επιχειρηματικότητας. Αυτή η αντίληψη μοιάζει περισσότερο με μαφία, παρά με ελεύθερη αγορά.

Πιστεύω ακόμα πως μια επιχείρηση έχει ηθικό χρέος απέναντι στην κοινωνία από την οποία αντλεί τα κέρδη της. Αυτό το χρέος μεταφράζεται σε θέσεις εργασίας, σε λειτουργία φιλική προς το περιβάλλον, σε σεβασμό στα χρήματα της κοινωνίας κλπ. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αδιαφορεί για τον κόπο των πολιτών και να παίρνει δημόσιο χρήμα χωρίς να το αξίζει.

Τέλος, πιστεύω πως ένα σύγχρονο κράτος δικαίου πρέπει να διασφαλίζει πως όλες οι διαδικασίες γίνονται ανοικτά, δίκαια, με διαφάνεια και με γνώμονα το συμφέρον της κοινωνίας. Αν υπάρχει αδιαφάνεια, αν το συμφέρον των ημετέρων υπερτερεί του συμφέροντος της κοινωνίας τότε το κράτος δικαίου έχει καταρρεύσει και έχουμε οδηγηθεί σε μια κοινωνία μαφιόζων.

Γιατί δε λύθηκε το Κυπριακό

Με το σημερινό debate, ο Καραμανλής αμαύρωσε ο ίδιος οριστικά και αμετάκλητα την υστεροφημία του αποκαλύπτοντας πως συνέβαλε στην μη επίλυση του Κυπριακού, απορρίπτοντας το σχέδιο Ανάν.

Αυτό ήταν μια σοκαριστική δήλωση. Ο Σημίτης και ο Παπανδρέου είχαν πετύχει να δέσουν την Τουρκία χειροπόδαρα, ώστε να είναι αναγκασμένη να λύσει το Κυπριακό. Και δεχτήκαμε το κόστος της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αδιαμαρτύρητα. Χωρίς όμως να λυθεί τελικά το Κυπριακό. Αντί να διαπραγματευτεί, στη Λουκέρνη, ο Καραμανλής έπαιζε... Playstation. Και τελικά εμπόδισε το σχέδιο Ανάν.

Και το αστείο της τόσο τραγικής υπόθεσης είναι ότι είχε και το θράσος να πει ότι καλά έκανε, αφού οι Ελληνοκύπριοι τελικά απέρριψαν το σχέδιο.

Δε θα κάτσω σε αυτό το post να αναλύσω γιατί το σχέδιο Ανάν ήταν αυτό που ζητάγαμε τόσα χρόνια, ούτε γιατί ο Τάσος Παπαδόπουλος έκλαιγε on camera για να πείσει τους Ελληνοκύπριους να το καταψηφίσουν. Σημειώνω απλά το σοκ που μου προκάλεσε η βλακεία και το θράσος του Καραμανλή.

Και ένα κουτσομπολιό...

Μη μου πείτε πως ρίχνω το επίπεδο αν πω και ένα κουτσομπολιό. Άλλωστε η κουβέντα στον τόπο μας σε επίπεδο κουτσομπολιού γίνεται. Με άλλο ένα δεν έγινε και τίποτα. Εξάλλου όπως θα δείτε, είναι σημαντικό.

Ρωτάνε όλοι γιατί δε μπήκε ο Τσιτουρίδης στα ψηφοδέλτια. Αυτή την τετραετία δεν έκανε κανένα σκάνδαλο, τα σκάνδαλα με τα δομημένα ομόλογα ήταν την προηγούμενη τετραετία και ενώ μπήκε στη Βουλή τότε, τώρα θα είναι εκτός.

Γιατί ο Καραμανλής δεν τον έβαλε;

Εδώ θυμήθηκα μια αποκάλυψη του Βερύκιου, σχετικά με το πώς έμαθε για το σκάνδαλο Βατοπεδίου. Ο δημοσιογράφος ήταν στο γραφείο του. Στο διπλανό γραφείο, ένα δημοσιογράφος μίλαγε δυνατά στο τηλέφωνο. Από αυτά που λέγανε ήταν φανερό πως μιλάγανε για ένα μεγάλο σκάνδαλο που μέχρι τότε ήταν άγνωστο. Και ο συνομιλητής του ήταν πολιτικός της Νέας Δημοκρατίας.

Στο τέλος της κουβέντας, ακούστηκε ένα "ευχαριστώ Σάββα!"

Το συμπέρασμα του Βερύκιου ήταν πως ο Σάββας Τσιτουρίδης "έδωσε" το σκάνδαλο Βατοπεδίου.

Το σκάνδαλο αυτό διέλυσε ουσιαστικά την καλή εικόνα της κυβέρνησης. Και με αυτό ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για τον Καραμανλή.

Δεν είναι παράξενο λοιπόν που δεν τον έβαλε στα ψηφοδέλτια. Είναι ντροπή για τη χώρα όμως που είχαμε έναν πρωθυπουργό που όλα αυτά τα χρόνια συγκάλυπτε και κουκούλωνε σημεία και τέρατα που έκανε η κυβέρνησή του. Φτάνει πια!

Τις λεπτομέρειες μπορείτε να τις διαβάσετε στη συνέντευξη του Δήμου Βερύκιου μετά τη βράβευσή του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο Πρώτο Θέμα στις 17/5/2009, σελίδα 31.

One more thing...

Υπάρχει και κάτι άλλο που θα ήθελα να σχολιάσω, σχετικά με τις απόψεις των αριστερών κομμάτων, όπως αυτές εκφράστηκαν από τους αρχηγούς τους. Πράγματι, οι άνθρωποι είπαν διάφορα. Έλειπε όμως κάτι. Ο βαθύς προβληματισμός πάνω στην πραγματικότητα.

Η τοποθέτηση των υποψηφίων αυτών κινήθηκε σε επίπεδο ιδεολογίας. Οι απόψεις και οι προτάσεις τους, η κριτική και η αντίληψη που έχουν για τα πράγματα δε ξεφεύγει από τα όρια ενός τεχνητού νοητικού κατασκευάσματος. Όμως η πραγματικότητα της ζωής δε χωρά σε νοητικά κατασκευάσματα ανθρώπων, όσο καλή θέληση και αν έχουν αυτοί. Και η πραγματικότητα δε δείχνει τακτ απέναντι στις ιδεολογίες. Είναι σκληρή, τις γκρεμίζει χωρίς ενδοιασμούς όταν εκείνες δεν ταιριάζουν με τις απαιτήσεις της.

Ας πάρουμε για παράδειγμα τον πλούτο. Πες ότι τον φορολογούμε βαριά. Ποιος πλούσιος θα κρατήσει τον πλούτο του στην Ελλάδα; Γιατί να το κάνει; Δε θα μεταφέρει τον πλούτο του στο εξωτερικό, ενώ παράλληλα πλούτος από το εξωτερικό δε θα έρθει στη χώρα γιατί το περιβάλλον δε θα είναι ευνοϊκό. Αλλά αν ο πλούτος φύγει, τότε τα έσοδα από τη φορολογία θα είναι μηδενικά. Οπότε και η οικονομία θα καταρρεύσει και το κράτος θα αναγκαστεί να ξεζουμίσει τους απλούς πολίτες.

Άμα φύγει ο πλούτος, μπορεί να έχουμε ισότητα. Αλλά ισότητα στο τίποτα δεν είναι κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουμε. Εκεί που εφαρμόστηκαν παρόμοιες αντιλήψεις, οι άνθρωποι εξαθλιώθηκαν. Γιατί να προτιμήσουμε ισότητα στη φτώχεια και όχι αύξηση του πλούτου;

Ας πάρουμε για παράδειγμα την ανεργία. Πες ότι την αντιμετωπίζουμε προσλαμβάνοντας κόσμο στο Δημόσιο. Λύνουμε το πρόβλημα της ανεργίας σε όλον τον πλανήτη με αυτή την ιδέα. Όλοι οι άνεργοι προσλαμβάνονται από τα κράτη στα οποία ζουν και δουλεύουν στο δημόσιο.

Από πού θα βρουν τα κράτη τα λεφτά για να τους πληρώσουν;

Το ερώτημα είναι απλό. Ένα κράτος έχει έσοδα και έξοδα. Δανείζεται. Ξοδεύει. Πληρώνει μισθούς. Πού θα βρεθούν τα λεφτά για προσλήψεις που λύνουν την ανεργία;

Και όμως, τέτοια απλά πράγματα δε λαμβάνονται υπόψη επειδή ακριβώς οι ιδεολογίες μπαίνουν στη μέση. Και φτάνουμε στην κωμική κατάσταση μικρές μειοψηφίες να μιλάνε εξ ονόματος του... λαού, και να διαχωρίζουν τα δυο μεγάλα κόμματα από αυτόν.

Δεν έχουμε ανάγκη από περισσότερη ιδεολογία. Αυτό που ζητά η κοινή λογική είναι ο προβληματισμός πάνω στην πραγματικότητα. Όχι σενάρια πολιτικών. Όχι κάστρα πάνω στα... σύννεφα. Απλή λογική. Το αυτονόητο.

Σοκ και δέος

Παρακολουθώ το debate των πολιτικών αρχηγών. Δε σχεδίαζα να γράψω σχόλιο για το debate. Ήθελα να μιλήσω για την παιδεία και τον τρόπο που μπορούν απλές αλλαγές στην εκπαίδευση να βοηθήσουν στην αλλαγή νοοτροπίας που έχει ανάγκη ο τόπος. Αλλά ενώ έβλεπα το debate άκουσα δύο πράγματα που πρέπει να σχολιάσω.

Καταρχάς να πω ευθέως ότι σοκαρίστηκα με την απάντηση του Καρατζαφέρη στην ερώτηση για την παραοικονομία και το αν πρέπει να τηρούνται οι νόμοι ή όχι. Η απάντησή του αποτελεί βαρύ τραύμα στο κράτος δικαίου και μας γυρίζει πολλά χρόνια πίσω. Με μεγάλη απλότητα απάντησε πως μπορεί το κράτος να χρησιμοποιεί δυο μέτρα και δυο σταθμά για τους πολίτες του και να κάνει τα στραβά μάτια στην παραοικονομία προκειμένου να υπάρξει κάποια οικονομική ανάπτυξη.

Όχι κύριε πρόεδρε. Δεν είναι αποδεκτό ούτε βήμα πίσω στο κράτος δικαίου. Οι νόμοι ισχύουν για όλους. Και πρέπει οι πολίτες να το γνωρίζουν αυτό. Και όχι να ακούνε τους πολιτικούς πως το κράτος πρέπει να κάνει τα στραβά μάτια. Αυτά τα πράγματα είναι ντροπή να ακούγονται σε ένα σύγχρονο κράτος. Αυτή την Ελλάδα θέλουμε;

Ντροπή. Μόνο αυτό έχω να πω. Οι πολιτικοί αρχηγοί πρέπει να στηρίζουν εκατό τοις εκατό το κράτος δικαίου, την ισονομία και τη δικαιοσύνη και όχι να κλείνουν το μάτι στους πολίτες που παρανομούν. Αυτό το κλείσιμο του ματιού στην παρανομία με προσβάλλει σαν πολίτη. Οι απατεώνες δικαιώνονται και οι τίμιοι άνθρωποι προσβάλλονται κατάμουτρα. Εκτός και αν νομίζει ο κύριος Καρατζαφέρης ότι δεν υπάρχουν έντιμοι άνθρωποι σε αυτή τη χώρα...

Το δεύτερο σημείο στο οποίο θέλω να σταθώ ήταν η απάντηση του Καραμανλή στο ζήτημα της μη πληρωμής δεδουλευμένων για πολλούς μήνες από το κράτος σε χαμηλόμισθους ωρομίσθιους που εργάζονται για το Δημόσιο.

Ειλικρινά στέκομαι με το στόμα ανοιχτό βλέποντας τον Καραμανλή να μην συνειδητοποιεί τι σημαίνουν 16 ή 18 μήνες χωρίς καταβολή μισθού (για τόσους μήνες μίλαγε η ερώτηση με παραδείγματα) και να λέει γελώντας ότι το κράτος είναι ο μόνος φερέγγυος πληρωτής και ότι κάποια στιγμή θα πληρωθούν όλοι.

Είναι παραπάνω από προφανές ότι οι νοητικές του ικανότητες δεν του επιτρέπουν να αντιληφθεί πράγματα απλά και καθημερινά. Όντας ο πιο πλούσιος πολιτικός αρχηγός, και ο πιο ωφελημένος από την πολιτική παρακαταθήκη του θείου του, δεν έχει συναίσθηση πως μήνες χωρίς μισθό είναι αβάσταχτος βραχνάς για τις οικογένειες τις οποίες το κράτος εμπαίζει με αυτόν τον τρόπο. Αυτός ο άνθρωπος ήταν πρωθυπουργός της χώρας για πέντε χρόνια; Είναι απίστευτο.

Focus, κύριε Καραμανλή. Προσπάθησε να αντιληφθείς τι πραγματικά κάνεις τόσο καιρό με την κυβέρνηση σου στον τόπο. Επιτέλους, λίγη συναίσθηση!

Μια ευχάριστη έκπληξη!

Όταν διάβασα τη σύνθεση του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, έμεινα με το στόμα ανοιχτό όταν έφτασα στην τελευταία, την τιμητική, θέση.

Ξαναδιάβασα το όνομα. Ναι, ο Παπανδρέου είχε βάλει στην θέση αυτή τον Εμμανουήλ Κριαρά. Χάρηκα πολύ για την επιλογή αυτή και θέλω να μοιραστώ τη χαρά μου μαζί σας.

Έχω δει τον Κριαρά σε συνεντεύξεις του και έχω διαβάσει κείμενά του. Αυτό που με κερδίζει είναι το πάθος του για τη ζωή, η αγάπη του για τη γλώσσα και η πίστη του σε αξίες. Έχει μια νεανικότητα και μια ζωντάνια στις ιδέες του μοναδική. Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι είναι 103 ετών.

Υπερβολές, θα μου πεις. Δε γίνεται ένας άνθρωπος πάνω από 100 να είναι τόσο ζωντανός. Και όμως! Υπάρχουν άνθρωποι που γερνάνε πολύ πριν την ώρα τους και άλλοι που δε λένε να γεράσουν, όσα χρόνια και αν περάσουν. Ε, ο Κριαράς έχει μείνει νέος και παραμένει μοντέρνος ανεξαρτήτως εποχής.

Ένας άνθρωπος που αγωνίστηκε για την επικράτηση της δημοτικής και του μονοτονικού σε εποχές που η καθαρεύουσα κυριαρχούσε, ένας άνθρωπος που πάλεψε έντιμα για να δώσει φωνή στον ελληνικό λαό, ή μάλλον, για να μπορέσει ο ελληνικός λαός να υψώσει τη φωνή του με περηφάνια, ένας άνθρωπος που αγάπησε τον τόπο, τη γλώσσα, τους ανθρώπους και πίστεψε σε υψηλά ιδανικά, για τα οποία δε δίστασε να αγωνιστεί κόντρα στις δυνάμεις που δε δέχονταν να ακούσουν τη φωνή του λαού.

Να ένα απόσπασμα από μια του συνέντευξη:

Έρωτας είναι η επιδίωξη του ιδανικού. Σε όλες του τις εκφάνσεις. Ξεχωρίζω δύο: τον σαρκικό- πνευματικό έρωτα προς τη- τον σύντροφο και τον έρωτα προς την εργασία. Αυτό που λέμε φιλεργία. Ο έρωτας είναι το αντίδοτο του θανάτου. Είναι ίσως η ίδια η ζωή. Μόνο όταν είσαι ερωτευμένος ζεις. Ειδάλλως είσαι... πέτρα...

Ε, αυτή η επιδίωξη του ιδανικού διαπνέει τη ζωή του μεγάλου δημοτικιστή και αποτελεί την κινητήρια δύναμη μιας πνευματικής μορφής μεγάλου βεληνεκούς και ενός γνήσιου ενδιαφέροντος για την κοινωνία και την βελτίωση της ζωής των ανθρώπων.

Συγχαρητήρια στον Γεώργιο Παπανδρέου που τιμά μια τέτοια μορφή - κόσμημα για τη χώρα.

Νοοτροπία σύνθεσης

Γιατί κάνουμε διάλογο; Διότι αναγνωρίζουμε ότι κανενός οι απόψεις δεν είναι θέσφατα, αναγνωρίζουμε τα όριά μας και αναζητάμε να βελτιώσουμε τις απόψεις μας μέσα από τη σύνθεση.

Αυτά τα πράγματα είναι κεκτημένα της Δύσης εδώ και αρκετό καιρό, αλλά στην Ελλάδα αυτή η νοοτροπία δεν έχει αφομοιωθεί. Ε, είναι καιρός να την αφομοιώσουμε και να την κάνουμε πράξη, ειδικά στα πολιτικά πράγματα αλλά και στην καθημερινή μας ζωή.

Κανένας άνθρωπος δεν είναι δυνατό να είναι αλάνθαστος στις απόψεις του. Ούτε είναι δυνατό ένας άνθρωπος να γνωρίζει τα πάντα. Ή να έχει λάβει υπόψη του όλες τις παραμέτρους. Γι'αυτό ακριβώς χρειάζεται διάλογος για τη διαμόρφωση μιας θέσης. Και ο διάλογος απαιτεί ανθρώπους που έχουν προετοιμαστεί, που έχουν σκεφτεί για τα ζητήματα που θα συζητηθούν και που είναι έτοιμοι να βάλουν τη γνώμη τους κάτω από το κριτικό βλέμμα άλλων ανθρώπων που είναι και αυτοί κατάλληλα προετοιμασμένοι.

Κάπως έτσι διαμορφώνονται οι πολιτικές απόψεις στη Δύση. Ναι μεν κάποιος αποφασίζει, αλλά για να φτάσουμε στην απόφαση έχουμε περάσει από το στάδιο του διαλόγου. Και ο διάλογος είναι διπλός. Πρώτα πρώτα ο πολιτικός ηγέτης κάνει διάλογο με τους συνεργάτες του. Στον διάλογο αυτό απόψεις εξετάζονται από διαφορετικές γωνίες, προβλήματα έρχονται στο φως και προτείνονται λύσεις. Στο τέλος προκύπτει μια πολιτική στάση που είναι αποτέλεσμα αυτών των δημιουργικών ζυμώσεων.

Και έπειτα, ο διάλογος διευρύνεται και περιλαμβάνει ολόκληρη την κοινωνία. Μια θέση τίθεται υπό την κριτική των πολιτών αλλά και των πολιτικών αντιπάλων, εξετάζεται υπό διαφορετικά πρίσματα, έρχονται στο φως και άλλες όψεις που δεν είχαν ληφθεί υπόψη προηγουμένως.

Φυσικά, αυτό δεν ισχύει μόνο στον χώρο των πολιτικών απόψεων. Αλλά έχει ισχύ για ολόκληρο το φάσμα των απόψεων, από την πολιτική, μέχρι την επιστήμη και το πανεπιστήμιο. Ειδικά στον χώρο του πανεπιστημίου, η δημιουργική κριτική και η σύνθεση των απόψεων αποτελούν την κινητήρια δύναμη μιας προόδου άνευ προηγουμένου και την ισχύ του δυτικού πολιτισμού τους τελευταίους αιώνες! Δεν είναι καθόλου τυχαίο που κοινωνίες που δεν έχουν συνηθίσει να βάζουν τις απόψεις τους σε κριτική έχουν μπει στο περιθώριο και παρακμάζουν τη στιγμή που η Δύση ηγεμονεύει σε όλα τα επίπεδα!

Νομίζω πως η Ελλάδα θα ωφεληθεί πολύ αν υιοθετήσουμε αυτή τη νοοτροπία της σύνθεσης και αν κάνουμε αυτό το άνοιγμα στην δημιουργική κριτική ως προϋπόθεση για έναν δυναμικό πολιτισμό. Αν αντιληφθούμε δηλαδή πως οι απόψεις μας έχουν ατέλειες που για να διορθωθούν χρειάζονται και άλλοι άνθρωποι, και πως η κριτική στη γνώμη μας δεν είναι πόλεμος απέναντι στο πρόσωπό μας.

Justice delayed is justice denied

Ο πρωθυπουργός Gordon Brown ζήτησε συγγνώμη για τον τρόπο με τον οποίο το Βρετανικό Κράτος συμπεριφέρθηκε στον Alan Turing, πριν από περίπου πενήντα χρόνια.

Ο Turing ήταν ένας ιδιοφυής μαθηματικός και επιστήμονας της πληροφορικής. Σε αυτόν το Βρετανικό Κράτος οφείλει την αποκρυπτογράφηση της μηχανής των Ναζί "Αίνιγμα", ενέργεια που βοήθησε στην αλλαγή των συσχετισμών στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Σε αυτόν, η ανθρωπότητα οφείλει τις βάσεις για τους μοντέρνους υπολογιστές, με τη δουλειά του στους αλγορίθμους και τις μηχανές Turing.

Το 1952, σύμφωνα με τους νόμους της εποχής, καταδικάστηκε επειδή ήταν ομοφυλόφιλος και αναγκάστηκε να διαλέξει μεταξύ της φυλακής και της αναστολής υπό τον όρο ότι θα του έκαναν θεραπεία με ορμόνες για να περιορίσουν τη libido του. Ο Turing διάλεξε την ελευθερία.

Το 1954, βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του. Είχε δηλητηριαστεί με κυάνιο. Φαίνεται πως αυτοκτόνησε, εμποτίζοντας ένα μήλο με κυάνιο. Η αήθης συμπεριφορά του Βρετανικού Κράτους απέναντί του, οδήγησε στην αυτοκαταστροφή έναν άνθρωπο στον οποίο η Ευρώπη χρωστάει την ελευθερία της. Και για αυτή την απαράδεκτη συμπεριφορά ζητάει συγγνώμη ο Gordon Brown, εκ μέρους της Βρετανικής Κυβέρνησης, αλλά και του Ελεύθερου Κόσμου.

Μία συγγνώμη η οποία δείχνει τα βήματα προόδου που έχει κάνει η Δύση τις τελευταίες δεκαετίες. Την ανοχή και αποδοχή του διαφορετικού. Την ισοτιμία των πολιτών. Την αντίθεση σε κάθε μορφή διακρίσεων και προκαταλήψεων. Τη δύναμη της δυτικής κοινωνίας να μάθει από τα λάθη της και να προχωρήσει μπροστά.

Λένε πως καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης είναι άρνηση απονομής δικαιοσύνης. Και έχουν δίκιο. Μια μετά θάνατον συγγνώμη δεν έχει καμία σημασία για τον νεκρό επιστήμονα. Έχει όμως μεγάλη σημασία για την κοινωνία, για να κλείσουν οι πληγές και έχοντας γυρίσει σελίδα να προχωρήσει στο μέλλον με συναίσθηση της ευθύνης απέναντι σε όλα τα μέλη της.

Ας κουβεντιάσουμε!

Πώς πρέπει να γίνεται ένας διάλογος για να έχει αποτέλεσμα;

Μπορεί να ακούγεται αστείο που καταπιάνομαι με αυτό το ζήτημα, αλλά για μένα είναι μείζον θέμα, γιατί παρατηρώ καθημερινά διαλόγους που γίνονται με λάθος νοοτροπία και για αυτό και δε φέρνουν κανένα αποτέλεσμα.

Τι γίνεται δηλαδή; Αντί να είμαστε ανοιχτοί στην κουβέντα και την κριτική, θεωρούμε την κριτική των θέσεών μας ως επίθεση στο πρόσωπό μας και αμέσως γινόμαστε αμυντικοί και κάνουμε επίθεση σε αυτόν που μας κριτικάρει. Ε, αυτός ο διάλογος δεν μπορεί να έχει παραγωγικό αποτέλεσμα.



Αρκεί κανείς να δει τα δελτία των ειδήσεων για το πώς μιλάνε οι καλεσμένοι στα παράθυρα. Δεν ενδιαφέρονται να φτάσουν σε χρήσιμα συμπεράσματα μέσα από τη συζήτηση. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να κερδίζουν επιπόλαιες εντυπώσεις, να εκμηδενίσουν τον άλλο συνομιλητή, να κάνουν ό,τι μπορούν για να φανούν περισσότερο και να φύγουν από την κουβέντα ακριβώς όπως ήταν όταν ήρθαν σε αυτήν.

Αλλά άμα είναι να τελειώσει ο διάλογος και οι συμμετέχοντες να βγουν οι ίδιοι μέσα από αυτόν, τότε τι νόημα έχει ο διάλογος; Γιατί δεν κάνουμε κατευθείαν μονολόγους - διαγγέλματα να τελειώνουμε; Γιατί το πρόσχημα του διαλόγου;

Πρόκειται για ένα λεπτό σημείο και θέλω την προσοχή σας εδώ: ο διάλογος γίνεται για να διαμορφώσουμε τις απόψεις μας και να τις βελτιώσουμε, δε γίνεται για να παίξουμε mortal combat με έναν αντίπαλο. Δεν πας στο διάλογο κατέχοντας την Απόλυτη Αλήθεια, αλλά πας για να βοηθηθείς να βρεις κάτι αληθινό. Δεν πας για να κηρύξεις ex cathedra, αλλά για να ακούσεις άλλες απόψεις, να δεις τα πράγματα από άλλες οπτικές, να δεις τις αδυναμίες των απόψεών σου και να κάνεις τις απαραίτητες τροποποιήσεις.



Και για να μπορείς να το κάνεις αυτό πρέπει να μη φοβάσαι την κριτική, να έχεις συνειδητοποιήσει πως η κριτική στη σύγχρονη κοινωνία είναι το μέσο για να προχωρήσουμε μπροστά και να χτίσουμε. Μια κοινωνία που σέβεται και τιμά την κριτική δίνει και εύφορο έδαφος για να αναπτυχθεί ο διάλογος με σωστό τρόπο. Μια κοινωνία που φοβάται την αβεβαιότητα, που έχει συνηθίσει σε Απόλυτες Αλήθειες, μια ανώριμη κοινωνία δεν μπορεί να δώσει έδαφος για τίποτα άλλο παρά για έναν στραβό διάλογο που δεν οδηγεί πουθενά.

Τα γράφω αυτά για να προβληματιστούμε. Τι γνώμη έχουμε για τις απόψεις μας; Είναι η γνώμη αυτή δικαιολογημένη; Πώς αντιμετωπίζουμε την κριτική στις απόψεις μας; Και δεν εννοώ στην θεωρία, αλλά στην πράξη. Καταλαβαίνουμε ότι ένας σωστός διάλογος είναι ωφέλιμος, πως ένας στραβός διάλογος δεν οδηγεί πουθενά;

Με λίγα λόγια, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είμαστε ώριμοι όπως θέλουμε να πιστεύουμε και πως αν το αντιληφθούμε αυτό μπορούμε να κάνουμε συγκεκριμένα βήματα για να το αλλάξουμε; Θέλουμε πραγματικά να ωριμάσουμε; Εγώ θέλω.

Ό,τι ξέραμε να το ξεχάσουμε!

Συνηθίσαμε σε μια λογική αυτόματου πιλότου, σε μια λογική ακυβερνησίας, σε μια λογική έλλειψης πολιτικών πρωτοβουλιών και δράσης. Αυτός ο εθισμός είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για την πορεία της χώρας. Υπάρχει κανένας που να νομίζει ότι τα προβλήματα θα λυθούν από μόνα τους;

Αυτό το σημείο είναι πολύ σημαντικό. Αφού τα προβλήματα δε θα λυθούν από μόνα τους, το λογικό είναι να πάρουμε πρωτοβουλίες για να τα λύσουμε. Όχι να συντηρήσουμε την ακυβερνησία, όχι να παρακολουθούμε με αταραξία τις εξελίξεις χωρίς να κάνουμε τίποτα, όχι να ζούμε μια πραγματικότητα στη διαμόρφωση της οποίας δε συμμετέχουμε.

Αφού λοιπόν το λογικό είναι να πάρουμε πρωτοβουλίες, τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, ε λοιπόν ας τις πάρουμε!



Αυτά δεν είναι λόγια του αέρα. Υπάρχει πράγματι πρόβλημα με την ακινησία. Πρώτο βήμα είναι να το χωνέψουμε. Η αδράνειά μας βλάπτει τη χώρα. Είμαστε μέρος του προβλήματος. Αν το αντιληφθούμε, μπορούμε και να το αλλάξουμε. Αλλιώς, θα κάνουμε ωραίες εκθέσεις ιδεών και μέχρι εκεί. Αλλά με εκθέσεις ιδεών δεν αλλάζει η κατάσταση.

Μα, θα μου πεις, εμείς είμαστε το πρόβλημα; Ας πάρουνε πρωτοβουλίες οι πολιτικοί και ας κυβερνήσουν επιτέλους τον τόπο.

Ναι, οι πολιτικοί πρέπει να κυβερνήσουν. Αλλά και εμείς δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών. Η νοοτροπία των Ελλήνων είναι αυτή που χαρακτηρίζει τη χώρα και όχι οι αποφάσεις των πολιτικών.

Κοίτα πως το περιγράφει ο Μίμης Ανδρουλάκης:

«Κουτσαίνεις εσύ; Κουτσαίνω κι εγώ!» Εμπρηστής εσύ, εμπρηστής κι εγώ. Αυθαίρετο εσύ, αυθαίρετο κι εγώ. Λαδώνεσαι εσύ, λαδώνομαι κι εγώ. Φοροδιαφεύγεις εσύ, φοροδιαφεύγω κι εγώ. Αδιαφορείς εσύ, αδιαφορώ κι εγώ. Δεν κάνεις καλά τη δουλειά σου, δεν την κάνω ούτε εγώ. Η καταστροφική πυρκαγιά φέρνει στην επιφάνεια την πιο σκληρή και δύσκολη όψη του Νέου Ελληνικού Ζητήματος. Δεν είναι μόνο η ανικανότητα της κυβέρνησης, οι χρόνιες αποτυχίες της διοίκησης και του κράτους, οι δασοκτόνοι νόμοι, τα δασοκτόνα κεντρικά και τοπικά πελατειακά δίκτυα. Πανταχού παρούσα στην κοινωνία η αρνητική συσχέτιση του ενός με τον άλλο, ο μιμητικός ανταγωνισμός στο χαμηλότερο επίπεδο, η παγίδα της αρνητικής ισορροπίας, η κακοήθης συναίνεση!

Και αυτά δεν είναι μόνο λόγια ενός πολιτικού. Ο φιλόσοφος Στέλιος Ράμφος μιλάει για αυτό το πρόβλημα νοοτροπίας εδώ και δεκαετίες. Το προσωπικό συμφέρον να μπαίνει πάνω από το γενικό καλό, και στο τέλος, αντί να ωφελούμαστε, να υποφέρουμε όλοι μαζί από πρόσκαιρα βολέματα.



Ας αφήσουν λοιπόν οι πολιτικοί τη λογική της χαλαρότητας, και ας προσπαθήσουμε και εμείς να αλλάξουμε τον εαυτό μας, να δούμε πως το γενικό καλό ωφελεί και εμάς και πως σε ένα πολιτισμένο κράτος πρέπει να είναι αυτονόητο οι πολίτες να σέβονται τον νόμο με το κόστος που αυτό συνεπάγεται. Καλύτερα το κράτος του νόμου με το κόστος του, παρά το βόλεμα με την παρακμή που το ακολουθεί και που το γεννά σε έναν φαύλο κύκλο.

Ό,τι έγινε, έγινε!

Ας αναπτύξουμε λίγο πιο αναλυτικά αυτά που είπαμε στο προηγούμενο post.

Τι πάει να πει "ό,τι έγινε, έγινε"; Δηλαδή όλα αυτά που γράφαμε τόσο καιρό; Παύουμε να τα υποστηρίζουμε; Ή μήπως δίνουμε συγχωροχάρτι;

Και φυσικά συνεχίζουμε να είμαστε συνεπείς σε αυτά που έχουμε γράψει. Όμως τώρα δίνεται μια ευκαιρία για να δημιουργήσουμε το μέλλον. Και αυτή την ευκαιρία θα την χάσουμε αν μείνουμε κολλημένοι στο παρελθόν. Τι νόημα έχει να ξαναθυμόμαστε τα λάθη της προηγούμενης διακυβέρνησης, τη στιγμή που τα προβλήματα του τόπου είναι εξαιρετικά πιεστικά;

Τι νόημα έχει η ενασχόληση με το παρελθόν, όταν έχεις να δημιουργήσεις το μέλλον;

Γιατί να πούμε εσύ έκανες αυτό, εγώ έκανα εκείνο, ενώ το παιχνίδι της ζωής εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας χωρίς να το αντιληφθούμε γιατί έχουμε μείνει στο παρελθόν; Έχει νόημα;

Όχι. Αυτό που έχει νόημα είναι με γνώση να προχωρήσουμε μπροστά. Νέα διακυβέρνηση σημαίνει και νέα ευκαιρία. Είναι κρίμα η Ελλάδα να χάσει και αυτό το τρένο.

Κοιτάμε μπροστά!

Ό,τι έγινε, έγινε. Οι εκλογές προκηρύχθηκαν, τo πολιτικό σύστημα είναι υπό διάλυση, η χώρα είναι σε κατάσταση ημι-χρεωκοπίας και φοβάμαι πως θα επικρατήσουν οπαδικές λογικές.

Ό,τι ξέραμε να το ξεχάσουμε. Δεν αντέχει η οικονομία την ακυβερνησία και την έλλειψη συνεργασίας. Στοιχείο κλειδί είναι η σύνθεση απόψεων. Αυτό λείπει από την ελληνική πολιτική ζωή αλλά αυτό που λείπει είναι αυτό που έχουμε ανάγκη. Πρέπει από μια κοινωνία αντιθέσεων και οπαδών να περάσουμε σε μια κοινωνία σύνθεσης και κριτικής σκέψης. Να κάνουμε δηλαδή διάλογο ουσίας και όχι μονολόγους εντυπωσιασμού.

Το blog, στη λογική της σύνθεσης, δε σκοπεύει να κάνει κριτική για τα χρόνια που πέρασαν. Αυτά είναι γνωστά και είναι παρελθόν. Οι εκλογές θα γίνουν σε έναν μήνα, ο Παπανδρέου θα γίνει πρωθυπουργός και τότε αρχίζουν τα δύσκολα, τότε αρχίζει η δημιουργική προσπάθεια για την αλλαγή της χώρας, τότε θα παιχτεί το στοίχημα του εκσυγχρονισμού ή της χρεωκοπίας.

Και σε αυτή την προσπάθεια δεν έχουμε περιθώρια για κομματικές ταυτότητες και πικρίες. Πρέπει όλοι να βάλουμε τα δυνατά μας και να δώσουμε τον εαυτό μας για να πάει μπροστά η χώρα. Τα οικονομικά μεγέθη είναι τόσο δραματικά, που είναι ορατό το ενδεχόμενο να ζητήσουμε βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Για να μη φτάσουμε εκεί, πρέπει να βοηθήσουμε όλοι την προσπάθεια του Παπανδρέου μετά τις εκλογές.

Και πρέπει να βοηθήσουμε και αυτοί που συμφωνούμε και αυτοί που διαφωνούν με τον Παπανδρέου. Ακόμα και να διαφωνεί κανείς μαζί του, αυτή τη στιγμή είναι ο μόνος που έχουμε. Επομένως, όλοι πρέπει να τον βοηθήσουμε.

Μα, θα πει κάποιος, δεν είναι θέμα των πολιτικών; Εμείς τι χρειαζόμαστε;

Το πρόβλημα στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι πρόβλημα κοινωνίας. Είναι πρόβλημα νοοτροπίας. Είναι πρόβλημα μιας λογικής που δε βλέπει το συμφέρον της χώρας, που βάζει πάνω από τη χώρα την οικογένεια και το κόμμα, που δεν αντιλαμβάνεται πως αν η χώρα βουλιάξει θα βουλιάξουμε και εμείς μαζί και πως αν η χώρα ευημερήσει θα ωφεληθούμε όλοι.

Και επειδή οι γενικές αρχές πρέπει να προσωποποιηθούν, το blog εκφράζει την υποστήριξή του στις ιδέες του Μίμη Ανδρουλάκη, ενός πολιτικού που κινείται με συνέπεια στο πνεύμα της σύνθεσης, του εποικοδομητικού διαλόγου, της κοινής λογικής.

Ο Μίμης είναι ένας δυναμικός πολιτικός που αναγνωρίζει τα προβλήματα που αναφέραμε και προτείνει λύσεις. Λύσεις ρεαλιστικές, λύσεις που οικοδομούν, λύσεις που βλέπουν προς τα εμπρός.

Στηρίζουμε επομένως την υποψηφιότητά του και καλούμε τους αναγνώστες να προβληματιστούν πάνω στις ιδέες του.

Αρκετά με τις δυνάμεις που αγωνίζονται να προστατεύσουν με νύχια και με δόντια το status quo. Από όποιο κόμμα και αν προέρχονται. Ναι στην Ελλάδα που δημιουργεί, που σκέφτεται κριτικά και διψά για την ανανέωση της πολιτικής ζωής και την μεταμόρφωση της πατρίδας σε ένα μοντέρνο Δυτικό κράτος!